Historische wandeling: in de voetsporen van de Brusselse Solvayfamilie

Van alle gebouwen die de familie Solvay Brussel heeft nagelaten, is het Solvayhuis of Hôtel Solvay ongetwijfeld het beroemdste. Erfgoedliefhebbers kunnen hun hart ophalen, want dit art-nouveaumeesterwerk is sinds vorig jaar open voor het publiek. Daarnaast kreeg de Solvaybibliotheek in het Leopoldpark er een nieuwe kunstgalerij bij: Triforium. Redenen genoeg om je mee te nemen op een wandeling in de voetsporen van de Solvayfamilie! Van Elsene tot Terhulpen, ga je mee?

Als we aan de Solvayfamilie denken, denken we in de eerste plaats aan Ernest Solvay, de onderzoeker, industrieel, financier en filantroop. Hij was een van de grote architecten die het Leopoldpark ontwierp als een ware ‘plek voor de wetenschap’. Wetenschap beschouwde hij immers als zijn ‘vijfde kind’! Tussen het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw richtte Ernest er drie instituten op: een instituut voor sociologie, een voor fysiologie en een handelsschool. Het eerste instituut beschikte reeds over een bibliotheek toen het werd opgericht. Vandaag de dag kennen we die als de Solvaybibliotheek, met een grote leeszaal die twee verdiepingen beslaat. Tegenwoordig is het gebouw een evenementen- en congrescentrum, maar er is ook een kunstgalerij die het hele jaar door mooie tijdelijke tentoonstellingen aanbiedt.

Dit huis is ongetwijfeld het meest luxueuze werk van Victor Horta. Bovendien belichaamt het weergaloos de smaak van de bourgeoisie, het wereldbeeld van die tijd, en de leefwereld van een familie die fortuin maakte in de industriële sector. Armand, Ernests oudste zoon, volgde zijn oom op aan het roer van de firma ‘Solvay et compagnie’, nadat die onverwachts overleed in 1894. Het interieur van het gebouw is uitzonderlijk goed bewaard gebleven – Horta ontwierp alles tot in het kleinste detail, inclusief de bedden, krukjes, kroonluchters, deurklinken enzovoort. Het is een groot huis, gelukkig was het personeel er talrijk: tot twaalf personen stonden er ten dienste van de familie!

De benedenverdieping en de prachtige eerste verdieping zijn het indrukwekkendst. Die waren destijds immers de ontvangstruimten. De tweede en derde verdieping, de privéverblijven van de familie, zijn soberder ingericht. De kelder en de zolders waren bestemd voor het dienstpersoneel.

Ook op de toen al chique Louizalaan werd er geïnvesteerd door de Solvayfamilie. In 1888 bestelde Alfred, broer van Ernest, medeoprichter van en verkoper bij de firma Solvay, bij Jules Brunfaut een luxueus huis in neorenaissancestijl. Deze woning op nummer 137a van de Louizalaan zou dienstdoen voor menige receptie! Het gebouw is vandaag helaas verdwenen... Edmond, de andere broer van Ernest, bezat een huis op de Louizalaan nummer 178!

Het Tournay-Solvaypark is een prachtig groen gebied, aan de rand van het Zoniënwoud. Een goed bewaard geheim voor veel Brusselaars! Alfred Solvay liet er in 1880 een landhuis bouwen in Vlaamse neorenaissancestijl, een stijl die erg in trek was aan het eind van de 19e eeuw. Het park werd in 1980 gekocht door het Brussels Gewest en een jaar later opengesteld voor het publiek. In 1982 werd het gebouw zwaar beschadigd door een brand. Nu wordt het gerenoveerd tot een interuniversitair centre of excellence gewijd aan de fysica.

De Villa Blanche, het gastenhuis van de Solvayfamilie, werd iets later gebouwd in art-nouveaustijl. Tegenwoordig vind je er de ‘Europese Stichting voor de Beeldhouwkunst’.

Dit is de Faculteit Economie en Management van de Université Libre de Bruxelles. De voorloper van die faculteit is de Ecole de commerce Solvay, die in het begin van de 20e eeuw in het Leopoldpark werd opgericht.

Sinds 2010 is de school gehuisvest in een gloednieuw gebouw met een zeer eigentijdse architectuur en grote glazen wanden.