10.000 stappen in Schaarbeek

Zet je koptelefoon op en luister naar een audioparcours dat je door Schaarbeek gidst. Tussen de verschillende ‘music walks’ van de Beursschouwburg zijn er enkele die je naar het romantische Josaphatpark leiden. M I M I en Fatoosan hebben speciaal voor jou een geluidsband gemaakt om je tijdens je wandelingen te begeleiden met dromerige, meeslepende tot ronduit opzwepende muziek en soundscapes.

Met zijn 20 hectaren grasperken, bossen en vijvers is het Josaphatpark de groene long van Schaarbeek. Het historische, zuidelijke deel werd aangelegd in Engelse stijl en maakt handig gebruik van het hoogteverschil op deze plek. Tussen de grasweiden vind je maar liefst drie vijvers. De sierbomen, de bloemperken, de rustieke brug over het romantisch watervalletje, de rotspartijen en beeldhouwwerken langs de kronkelige paden geven de plek het pittoreske karakter van de vooroorlogse parken.

Als je niet vies bent van een uitdaging kan je op zoek gaan naar de verschillende beelden of bustes van schrijvers (Emile Verhaeren, Nestor de Tière, Hubert Krains, Albert Giraud en Georges Eekhoud) en kunstenaars (de schilders Léon Frédéric en Oswald Poreau en de componist Henri Weyts). Andere opvallende beeldhouwwerken zijn ‘De snoeier’ en ‘Eva en de slang’ (van Albert Desenfans), ‘Assepoester’ (van Edmond Lefever), ‘Tijl Uylenspiegel’ en ‘Kariatide’ (van Eugène Canneel), ‘Moederschap’ (van Maurice De Korte), het ‘Monument Philippe Baucq’ (van Jacques Nisot), ‘Borée’ (van Joseph Van Hamme) en natuurlijk het ‘Monument Edmond Galoppin’ (van Jean Lecroart), opgericht voor de ontwerper van het park.

Wist je dat... de grote zandbak en het cirkelvormige afdak in het noordelijke deel van het park achter het Crossingstadion verwijst naar het ‘strand’ van Schaarbeek dat hier vroeger lag, een waterpartij met een zandstrand eromheen!

Op een boogscheut daarvandaan ligt de majestueuze Louis Bertrandlaan, ontworpen in 1905 en één van de mooiste straten van Brussel. Gevelwedstrijden zetten talloze architecten ertoe aan om elkaar te overtreffen met het bouwen van de meest uitzonderlijke woningen. Sgraffito, keramiek, torentjes, glasramen en kronkelend smeedwerk bezielen het straatbeeld. De gebouwen van de Schaarbeekse architecten Gustave Strauven, Frans Hemelsoet en Henri Jacobs weerspiegelen hun liefde voor art nouveau.

Wist je dat... de aanleg van de Louis Bertrandlaan een hele ommekeer voor Schaarbeek betekende? In het begin van de 20e eeuw was de gemeente nog een echt dorp. De nieuwe, groene woonwijken lokten welvarende inwoners die de beste architecten van die tijd onder de arm namen.

Maak onderweg een zijsprongetje naar de Josaphatstraat en sta even stil bij nummer 253 van het Huis van de Vrouw/La Maison des Femmes, een instelling die zich richt tot alle vrouwen, ongeacht hun leeftijd, beroep of cultuur. Het een unieke plek voor ontmoetingen en activiteiten, met een mix van afkomsten, talen en sociale context. Check hun facebookpagina vol nuttige informatie over hun uiteenlopende activiteiten!

Josaphatstraat 253, 1030 Schaarbeek

Ga terug naar de Louis Bertrandlaan en loop in de richting van de Sint-Servaaskerk. Op het nummer 30 zit Grafik, een boekhandel gespecialiseerd in graphic novels en jeugdboeken van Belgische en internationale illustratoren. Tijdens de lockdown in 2020 werd van daaruit de hartverwarmende oproep gedaan om op A5-formaat je zieleroerselen te uiten. Ben jij ook een ‘artivist’?

Louis Bertrandlaan 30, 1030 Schaarbeek

De renovatie van de neo-gotische Sint-Servaaskerk werd nog niet zo lang geleden afgerond, ze staat te blinken in het zonlicht. Loop even binnen, en laat je overvallen door de stilte. Neem een kijkje bij de talrijke schilderijen van kunstenaars die in Schaarbeek werkten.  17e-eeuwse kunstenaars zoals Gaspar De Crayer, Jan Van Boekhorst en Jacques Van Oost, en 19e-eeuwse artiesten zoals Léon Fréderic en Eugène Smits. Geniet nog even van het geweldige perspectief als je buiten komt. In de verte zie je de groene einder van het Josaphatpark.

Loop nu een stukje de Haachtsesteenweg in, tot je links het Autriquehuis ziet op nummer 266.

Het huis, ontworpen door de jonge Victor Horta, draagt de kiemen van de art nouveau in zich. De gevel met geraffineerde lijnen waarin de arabesken zich al schuchter aftekenen is een meesterwerk van vernieuwing. Horta gebruikte als eerste metalen structuren in een privéwoning. De poëzie van deze nieuwe beweging herken je ook in het traliewerk boven de deur, en aan de ondiepe loggia versierd met sgraffiti.

Wist je dat... het Autriquehuis het allereerste ontwerp van Victor Horta is?

Er waren zo weinig oorspronkelijke documenten beschikbaar dat architect Francis Metzger en stripmakers François Schuiten en Benoît Peeters, die instonden voor de renovatie, als archeologen te werk moesten gaan. Ze hebben zich laten leiden door het huis zelf!

Haachtsesteenweg 266, 1030 Schaarbeek

Verderop de drukke Haachtsesteenweg merk je aan de rechterkant, vlak voor tram 92 de bocht indraait, een schreeuwerig groene poort op. Nummer 147 is verder vrij onopvallend. Heb jij je ook altijd afgevraagd wat er zich hierachter schuilhield? Misschien heb je geluk en staat de poort open. Dan vang je vast een glimp op van het voormalige kasteel Eenens-Terlinden, een neoklassieke villa met bijgebouwen uit 1828 dat het Huis der Kunsten/La Maison des Arts herbergt. Een boeiende plek waar je terecht kunt voor tentoonstellingen, concerten, conferenties en teken- en schilderlessen.

Haachtsesteenweg 147, 1030 Schaarbeek